Dünya Genelinde Hukuk Bürolarında Yapay Zeka Kullanımı (2024-2025)

Genel Bakış: Son yıllarda yapay zeka (AI) teknolojilerinin hukuk sektöründe benimsenmesi hızla artmıştır. 2023’teki generative AI dalgasının etkisiyle pek çok avukat ve hukuk bürosu AI tabanlı araçları iş akışlarına dahil etmeye başlamıştır. Örneğin, Clio’nun 2024 raporuna göre 2023’te yalnızca %19 olan AI kullanan hukuk bürosu oranı, bir yıl içinde %79’a fırlamıştır (Legal Trends Report Highlights: The Legal Industry in 2024 | Clio UK). Bir başka küresel araştırmada, avukatların ortalama %24,5’inin işlerinde aktif olarak AI kullandığı tespit edilmiştir (). Bu veriler, AI teknolojilerinin hukuk pratiğinde hızla “yeni normal” haline geldiğine işaret etmektedir. Ancak benimseme oranları ülkelere ve büro büyüklüklerine göre farklılık gösterebilir. Aşağıda, 2024-2025 itibariyle belli başlı ülkelerdeki hukuk bürolarının AI kullanım oranları ve öne çıkan eğilimler sunulmaktadır.

Ülkelere Göre AI Kullanım Oranları

Hukuk bürolarında AI kullanımında en yüksek oranlara ulaşan ülkeler arasında Birleşik Krallık ve Avustralya gibi ülkeler dikkat çekmektedir. Aşağıdaki tablo, çeşitli ülkeler veya bölgeler için hukuk sektöründe AI benimseme oranlarını göstermektedir (hukuk bürolarının en az bir AI aracını kullanma oranı):

(image) Dünya genelinde hukuk bürolarının AI kullanma oranları (2023-2024). Veriler çeşitli ülke anketlerinden derlenmiştir.

Ülke/Bölge	Hukuk Bürolarında AI Kullanımı
Amerika Birleşik Devletleri	≈ %30 (2024) ([ABA Tech Survey Finds Growing Adoption of AI in Legal Practice, with Efficiency Gains as Primary Driver
Birleşik Krallık	≈ %41 (2024) (LexisNexis legal AI adoption report shows sharp increase in use of Gen AI – Legal IT Insider) – 2024 ortasında 800’den fazla Birleşik Krallık hukuk profesyoneliyle yapılan bir ankette, katılımcıların %41’i işlerinde halihazırda AI kullandıklarını belirtti (Temmuz 2023’te sadece %11’di) (LexisNexis legal AI adoption report shows sharp increase in use of Gen AI – Legal IT Insider). Bu hızlı artış, ChatGPT gibi araçların yaygınlaşmasının bir sonucudur.
Avustralya & Yeni Zelanda	≈ %50 (2024) ([Generative AI tools trialled by 50% of legal practitioners across ANZ with in-house lawyers leading the way
Avrupa (genel)	≈ %60 (2023) ([Legal Field AI Statistics
Küresel Ortalama	≈ %50 (2024) (Generative AI in Legal: Study Predicts Growing Adoption and Impact) – ABD, Birleşik Krallık, Kanada gibi piyasalardan avukatlar üzerinde yapılan IDC’nin 2024 araştırmasında, hukuk sektöründe genAI (üretici yapay zeka) kullanım oranının yaklaşık yarı yarıya (%51) olduğu görülmüştür (Generative AI in Legal: Study Predicts Growing Adoption and Impact). Yani hukuk firmalarının yarısı aktif olarak generative AI araçlarını kullanmaktadır.

Yukarıdaki veriler, AI kullanımında ** coğrafi farklılıklara** işaret etmektedir. Genelde Avustralya/Yeni Zelanda ve Birleşik Krallık, AI’yı benimsemede öncü görünmektedir (hukuk profesyonellerinin ~yarısı AI kullanıyor) (Generative AI tools trialled by 50% of legal practitioners across ANZ with in-house lawyers leading the way | LexisNexis PressRoom) (LexisNexis legal AI adoption report shows sharp increase in use of Gen AI – Legal IT Insider). Kuzey Amerika’da (özellikle ABD’de) ise 2024 itibariyle oranlar %30–40 bandındadır (ABA Tech Survey Finds Growing Adoption of AI in Legal Practice, with Efficiency Gains as Primary Driver | LawSites), ancak hızla yükselmektedir. Avrupa kıtasında büyük uluslararası firmalar AI entegrasyonunda ileri düzeyde olsa da, kıta genelindeki ortalama da %60 civarına ulaşmıştır (Legal Field AI Statistics | Top Trends in Legal AI). Diğer bölgelerde de benzer şekilde AI’ye yönelim artmaktadır; örneğin, Asya-Pasifik’te Singapur ve Malezya gibi ülkelerde yapılan 2025 anketleri, hukukçuların önemli bir kısmının AI araçlarını benimsediğini ve geride kalmaktan endişe duyduğunu göstermektedir (LexisNexis Southeast Asia releases 2025 generative AI and legal …) (LexisNexis Southeast Asia Releases Generative AI and the Legal …). Özetle, AI kullanımı küresel hukuk sektöründe hızla yaygınlaşmakta ve birçok ülkede hukukçuların büyük bir bölümü en azından temel AI araçlarını günlük işlerinde kullanır hale gelmektedir.

AI Tabanlı Araçların Benimsenme Düzeyi ve Kullanım Alanları

Hukuk sektöründe yapay zeka, belge incelemeden sözleşme analizine, dava sonucu tahminlemeye kadar pek çok alanda uygulanmaktadır. 2024 itibariyle global ölçekte bu araçların kullanım düzeyi oldukça yüksektir. Örneğin, Wolters Kluwer’in 2024 araştırması, hukuk firmalarındaki profesyonellerin %68’inin en az haftada bir generative AI kullandığını, %33’ünün ise günlük kullandığını ortaya koymuştur (Wolters Kluwer’s 2024 Future Ready Lawyer Survey | Wolters Kluwer). IDC’nin 2024 raporunda da hukuk alanındaki AI kullanıcılarının neredeyse yarısının (%48) her gün AI araçlarını (özellikle yasal araştırma ve sözleşme analizi için) iş akışlarına entegre ettiği belirtilmektedir (Generative AI in Legal: Study Predicts Growing Adoption and Impact).

En sık benimsenen AI kullanım alanları: Güncel anketler, hukukçuların AI’yı en çok hukuki araştırma, belge/sözleşme inceleme ve taslak metin hazırlama işlevlerinde kullandığını göstermektedir. 2023 sonunda dört ülkede yapılan bir LexisNexis anketinde, avukatların en yaygın generative AI kullanımının yasal araştırma (%83’ü son 12 ayda denemiş) ve belge oluşturma (ör. bir sözleşme maddesi yazma, %79) olduğu görülmüştür. Benzer şekilde, e-posta taslağı hazırlama ve özet çıkarma gibi görevler de Avustralya/Yeni Zelanda’daki hukukçular arasında popülerdir (Generative AI tools trialled by 50% of legal practitioners across ANZ with in-house lawyers leading the way | LexisNexis PressRoom). Özellikle belge inceleme (document review) alanı AI ile büyük verimlilik kazanıyor: Bir IDC analizine göre, katılımcıların %64’ü önümüzdeki 1 yıl içinde generative AI’yi belge incelemede kullanmayı planladıklarını, %93’ü ise önümüzdeki 5 yıl içinde bu alanda mutlaka kullanacaklarını belirtmiştir (Generative AI in Legal: Study Predicts Growing Adoption and Impact). Halihazırda birçok büyük hukuk firması, yüz binlerce sayfalık dokümanları kısa sürede analiz edebilen AI destekli e-discovery platformlarını ve sözleşme analiz araçlarını devreye almıştır. Amerikan Barolar Birliği (ABA) üyeleri arasında yapılan bir ankette, avukatların %10’u dava keşfi sürecinde AI ile öngörülü kodlama (predictive coding) veya doküman analizi yaptığını belirtmiştir (Legal Field AI Statistics | Top Trends in Legal AI). Bu oran, 2024’te generative AI’nin de devreye girmesiyle muhtemelen daha da yükselmiştir.

Dava tahminleme (case outcome prediction) gibi ileri AI uygulamaları da yavaş yavaş kullanılmaya başlanmıştır. AI destekli hukuki analiz platformları, geçmiş yargı kararlarını ve yargıç eğilimlerini inceleyerek olası dava sonuçlarını öngörebilmektedir. Her ne kadar bu tür araçlar henüz tüm firmalarda yaygın olmasa da, bazı araştırmalar büyük şirketlerin hukuk departmanlarında bu teknolojilere yönelimin yüksek olduğunu gösteriyor. Örneğin 2021’deki bir LexisNexis çalışmasında, şirketlerin %59’unun AI yardımıyla dava risk değerlendirmesi yaptığını, %48’inin AI’yi dava stratejisi oluşturmada kullandığını ortaya koymuştur ( The Adoption of Artificial Intelligence for Law Firms ). Bu durum, büyük hacimli dava verilerine erişimi olan kurumların, yapay zeka tabanlı analitik çözümleri rakip analizinde, yargıç veya heyet davranışı öngörmede ve olasılık hesaplamalarında kullanmaya başladıklarını göstermektedir. Önümüzdeki birkaç yıl içinde, daha fazla hukuk bürosunun bu tür öngörücü yapay zeka araçlarını karar destek mekanizmalarına dahil etmesi beklenmektedir.

En Çok Kullanılan AI Çözümleri ve Araçları

Hukuk sektöründe çeşitli yapay zeka çözümleri kullanılmakla birlikte, 2023-2024 döneminde generative AI tabanlı araçlar ön plana çıkmıştır. Özellikle OpenAI’nin ChatGPT teknolojisi, meslek profesyonelleri arasında hızlı bir yaygınlık kazanmıştır. ABA’nın 2024 anketine göre, AI kullanan veya kullanmayı düşünen hukuk firmalarının %52’si genel amaçlı bir sohbet robotu olan ChatGPT’yi denediklerini belirtmiştir (ABA Tech Survey Finds Growing Adoption of AI in Legal Practice, with Efficiency Gains as Primary Driver | LawSites). ChatGPT, dile dayalı her türlü görevde (araştırma, özet, taslak metin vs.) kullanılabilmesi nedeniyle, küçük bürolardan büyük firmalara geniş bir yelpazede popülerlik kazanmıştır.

Bunun yanında, hukuk sektörü için özelleştirilmiş AI platformları da hızla benimseni yor. Özellikle büyük hukuk firmaları, genel modellerin yanı sıra hukuka özel AI araçlarına yatırım yapmaktadır. ABA anketine göre hukukçuların %26’sı Thomson Reuters’ın geliştirdiği CoCounsel (eski Casetext) AI asistanını kullanıyor veya deniyor, %24’ü ise LexisNexis’in Lexis+ AI platformunu kullanıyor veya gündemlerine alıyor (ABA Tech Survey Finds Growing Adoption of AI in Legal Practice, with Efficiency Gains as Primary Driver | LawSites). Bu platformlar, hukuki arama ve doküman hazırlamada güvenilir içerik havuzlarıyla entegre çalıştıkları için tercih edilmektedir. Öte yandan, 2023’te birçok uluslararası hukuk bürosuna pilot olarak giren Harvey AI gibi yeni nesil hukuk odaklı LLM araçları da dikkat çekmektedir. Harvey, özellikle büyük firmalarda ilk taslakların oluşturulması amacıyla denenmekte ve ABA anketine göre toplam katılımcıların %6’sında kullanılmıştır (ABA Tech Survey Finds Growing Adoption of AI in Legal Practice, with Efficiency Gains as Primary Driver | LawSites). Yine Anthropic firmasının Claude modeli ile entegre çözümler (%5 civarı) ve sözleşme düzenleme için Spellbook (%3) gibi araçlar da kullanım bulmaktadır (ABA Tech Survey Finds Growing Adoption of AI in Legal Practice, with Efficiency Gains as Primary Driver | LawSites).

Belge inceleme ve sözleşme analizi tarafında, makine öğrenimi tabanlı çözümler bir süredir kullanılmaktaydı. Kira Systems, Luminance, eBrevia gibi sözleşme analizi AI yazılımları, büyük şirket satın almaları ve due diligence süreçlerinde belgeleri otomatik sınıflandırmak ve önemli maddeleri tespit etmek için yaygın kullanılıyor. Keza Relativity ve Brainspace gibi e-discovery platformlarının AI destekli sürümleri, davalarda delil niteliğindeki dokümanların taranıp filtrelenmesine yardımcı oluyor. Bu spesifik araçlar, 2020’lerden itibaren büyük hukuk firmalarının inovasyon birimlerinde yerini almıştı. 2023 sonrası gelen generative AI dalgası ise Microsoft’un Copilot özelliği gibi ofis yazılımlarına entegre AI’lardan, doğrudan hukuk için eğitilmiş chatbot’lara kadar yeni bir ekosistem oluşturdu. Nitekim Birleşik Krallık’taki önde gelen hukuk firmalarında 2024 itibarıyla Microsoft 365 Copilot (Word/Outlook için AI desteği) denemeleri yaygınlaştı ve Magic Circle diye tabir edilen pek çok firma Harvey ve benzeri LLM tabanlı araçları iç inovasyon programlarına dahil etti.

Özetle, hukuk sektöründe AI kullanımı küresel ölçekte hızla yükselmekte ve belli başlı ülkelerdeki hukuk bürolarının önemli bir bölümü tarafından benimsenmektedir. 2024 verilerine göre Avustralya, Birleşik Krallık, ABD gibi ülkelerde hukukçuların %30-50’si halihazırda AI araçlarını kullanmaktadır (Generative AI tools trialled by 50% of legal practitioners across ANZ with in-house lawyers leading the way | LexisNexis PressRoom) (LexisNexis legal AI adoption report shows sharp increase in use of Gen AI – Legal IT Insider) (ABA Tech Survey Finds Growing Adoption of AI in Legal Practice, with Efficiency Gains as Primary Driver | LawSites). AI tabanlı uygulamalar en çok hukuki araştırma, belge/sözleşme analizi ve doküman hazırlama alanlarında verimlilik sağlamaktadır. Belge inceleme ve sözleşme gözden geçirme için AI kullanımının önümüzdeki birkaç yıl içinde neredeyse standart hale gelmesi beklenmektedir (Generative AI in Legal: Study Predicts Growing Adoption and Impact). Ayrıca, dava sonucu tahminleme ve hukuki risk analizi gibi gelişmiş AI uygulamaları da kademeli olarak yaygınlaşacaktır. Hukuk büroları, ChatGPT gibi genel AI araçlarından CoCounsel, Lexis+ AI, Harvey gibi sektöre özel çözümlere kadar geniş bir yelpazede teknolojiyi denemekte ve rekabetçi kalabilmek için AI yatırımlarını artırmaktadır. Bu trend, küresel hukuk hizmetlerinde verimlilik, hız ve öngörülebilirlik açısından köklü değişimlerin habercisidir (Generative AI in Legal: Study Predicts Growing Adoption and Impact) (ABA Tech Survey Finds Growing Adoption of AI in Legal Practice, with Efficiency Gains as Primary Driver | LawSites).

Kaynaklar:

1. ABA Legal Technology Survey Report 2024 sonuçları (Bob Ambrogi, LawSites) (ABA Tech Survey Finds Growing Adoption of AI in Legal Practice, with Efficiency Gains as Primary Driver | LawSites) (ABA Tech Survey Finds Growing Adoption of AI in Legal Practice, with Efficiency Gains as Primary Driver | LawSites).
2. LexisNexis UK “Need for Speedier Legal Services – AI Adoption” Raporu, 2024 (LexisNexis legal AI adoption report shows sharp increase in use of Gen AI – Legal IT Insider).
3. LexisNexis ANZ Generative AI Survey, 2024 (Generative AI tools trialled by 50% of legal practitioners across ANZ with in-house lawyers leading the way | LexisNexis PressRoom).
4. Liquid Legal Institute “AI in Law Firms 2023” Küresel Raporu () (Legal Field AI Statistics | Top Trends in Legal AI).
5. IDC & Relativity “Generative AI in Legal 2024” Çalışması (Law.com haberi) (Generative AI in Legal: Study Predicts Growing Adoption and Impact) (Generative AI in Legal: Study Predicts Growing Adoption and Impact).
6. LexisNexis International Generative AI Report 2023 (Legal Dive haberi) (60% of in-house counsel expect law firms to use generative AI | Legal Dive) (60% of in-house counsel expect law firms to use generative AI | Legal Dive).
7. Wolters Kluwer Future Ready Lawyer 2024 Rapor Özeti (Wolters Kluwer’s 2024 Future Ready Lawyer Survey | Wolters Kluwer).
8. ABA Tech Survey 2024 – En Popüler AI Araçları (ChatGPT ve diğerleri) (ABA Tech Survey Finds Growing Adoption of AI in Legal Practice, with Efficiency Gains as Primary Driver | LawSites) (ABA Tech Survey Finds Growing Adoption of AI in Legal Practice, with Efficiency Gains as Primary Driver | LawSites).
9. LexisNexis Hukuk Sektörü AI Eğilimleri Araştırması (2021) ( The Adoption of Artificial Intelligence for Law Firms ).